Thỏa thuận bí mật giữa Mỹ với Đại giáo chủ Khomeini

Thứ ba, 07/06/2016 09:48

(Cadn.com.vn) - Vào ngày 27-1-1979, Ayatollah Ruhollah Khomeini - nhà sáng lập nước Cộng hòa Hồi giáo Iran và là người gọi Mỹ là “Quỷ Xa Tăng” - đã gửi một thông điệp bí mật đến Washington.

Năm 1963, ông Ayatollah Ruhollah Khomeini trở nên nổi tiếng khi đứng đầu những người chống lại nhà lãnh đạo độc đoán Mohammad Reza Shah Pahlavi – tức là Vua Shah.

Sau khi ông Khomeini bị bắt giữ, vô số những vụ bạo loạn xảy ra liên tiếp trong 3 ngày ở khắp Iran và cảnh sát đã mạnh tay đàn áp dân chúng khiến hàng trăm người thiệt mạng. Ông Khomeini sau đó bị quản thúc tại gia trong 8 tháng rồi được thả tự do. Sau đó, ông tiếp tục khích động chống lại Vua Shah, hậu quả khiến ông bị trục xuất khỏi Iran đến sống lưu vong ở Paris.

Báo Iran đưa thông tin về cải cách ruộng đất của Vua Shah và việc các phần tử chống đối bị bắt.

Đường quay trở về

Sau 15 năm sống lưu vong ở Paris, ông Khomeini quyết định quay trở về Iran để lật đổ Vua Shah. Nhưng tình hình ngày càng trở nên căng thẳng khi thủ tướng mới của Vua Shah, Shapour Bakhtiar, triển khai quân đội và xe tăng chốt chặn sân bay nhằm ngăn chặn kế hoạch trở lại của ông Khomeini vào cuối tháng 1-1979.

Điều này dần đẩy Iran vào một cuộc nội chiến giữa một bên ủng hộ ông Khomeini trong khi bên còn lại ủng hộ Vua Shah. Vào thời điểm đó, Iran là một đất nước hỗn loạn. Người biểu tình đụng độ với quân đội, tất cả các cửa hàng đều đóng cửa, các dịch vụ công cộng bị tê liệt. Các cuộc đình công của công nhân ở Iran khiến nguồn dầu cung cấp cho phương Tây bị tạm dừng, gây ảnh hưởng đến lợi ích thiết yếu của các quốc gia này, đặc biệt là Mỹ.

Điều này khiến Nhà Trắng lo sợ một cuộc chiến tranh dân sự Iran sẽ gây ảnh hưởng lớn đối với lợi ích chiến lược của Mỹ. Cụ thể là sự sống của hàng ngàn cố vấn quân sự Mỹ, an ninh của các hệ thống vũ khí tinh vi của Washington ở Iran, như máy bay phản lực F-14, ảnh hưởng nguồn cung dầu, và tương lai của quân đội Iran - tổ chức quyền lực nhất ở Iran. Vào ngày 9-11-1978, Đại sứ Mỹ tại Iran hồi đó là ông William Healy Sullivan đề xuất với Tổng thống Mỹ Jimmy Carter một biện pháp để ngăn chặn tình trạng trên xảy ra là Washington nên khuyến khích Vua Shah và các tướng lĩnh hàng đầu đi nghỉ ở California, Mỹ và sau đó bí mật thực hiện một thỏa thuận với người đứng đầu các cuộc nổi dậy lúc bấy giờ là ông Khomeini.

Thỏa thuận bí mật

Theo nguồn tài liệu chính thức được tiết lộ, chính ông Khomeini cố gắng tìm cách ve vãn chính quyền Carter bằng cách gửi một thông điệp bí mật rằng, ông muốn có một cuộc đối thoại với Nhà Trắng và miêu tả một nước Cộng hòa Hồi giáo sẽ đi theo lợi ích của Mỹ.

Từ ngôi nhà ông sống lưu vong bên ngoài thủ đô Paris của nước Pháp, nhà lãnh đạo của cuộc cách mạng Iran đưa ra cho chính quyền Carter một thỏa thuận: “Các nhà lãnh đạo quân sự Iran lắng nghe các bạn”, ông Khomeini nói và khẳng định tiếp: “Nhưng người dân Iran làm theo lời kêu gọi của tôi”. Và ông Khomeini đề nghị, nếu Tổng thống Jimmy Carter có thể sử dụng ảnh hưởng của mình về quân sự để dọn đường cho ông lên nắm quyền, ông sẽ ổn định nhân dân. “Ổn định quốc gia có thể được phục hồi, trong khi lợi ích và công dân của Mỹ tại Iran sẽ được bảo vệ”, ông Khomeini cam kết.

Ngay sau khi quay trở về nước, ông Khomeini gửi thông điệp cá nhân đầu tiên kêu gọi Nhà Trắng không nên lo sợ trước viễn cảnh mất đi một đồng minh chiến lược trong suốt 37 năm và đảm bảo, ông cũng sẽ là một người bạn với Mỹ. “Chúng tôi cam kết sẽ không có bất kỳ thù oán riêng nào với Mỹ. Cộng hòa Hồi giáo Iran sẽ là một nhà nước nhân đạo với mục đích duy trì hòa bình cho toàn thể nhân loại”, ông Khomeini khẳng định.

Thông điệp trên của vị thủ lĩnh Cách mạng Hồi giáo Iran này là kết quả thực tế của 2 tuần đàm phán trực tiếp giữa trưởng đại diện của ông và một đại diện của chính phủ Mỹ ở Pháp nhằm mở đường cho sự quay trở về Iran an toàn và nhanh chóng gia tăng quyền lực sau nhiều thập kỷ căng thẳng giữa Iran và Mỹ.

Tuệ Khanh
(Theo BBC)